PRZYKŁADY ZASTOSOWAŃ TABLETU/SMARTFONU: STYMULOWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
Urządzenia mobilne - tablety, smartfony, smartwatche, a także wyspecjalizowane opaski typu Fit (smartband) - mogą silnie motywować do zdrowej aktywności fizycznej.
Tradycyjny komputer jest kojarzony z pozycją siedzącą użytkownika oraz ograniczaniem aktywności fizycznej, zwykle słusznie.
Mobilne urządzenia cyfrowe nie każą ograniczać aktywności fizycznej. Przeciwnie, mogą do niej motywować. Odbywa się to na kilku różnych płaszczyznach.
Zmniejszenie ograniczeń pozycji i ruchu. Urządzenie mobilne można użytkować na świeżym powietrzu, w ruchu. Nie przywiązuje użytkownika do zasilania, umożliwia zmiany pozycji, nie zmusza do stałej pozycji siedzącej, stałego śledzenia ekranu używania klawiatury etc.
Zmuszanie do ruchu. Urządzenie (lub jego oprogramowanie - zwłaszcza gry) skłania lub zmusza do ruchu (np. sterowanie grą za pomocą gestów i ruchu ciała).
Monitorowanie i stymulacja aktywności fizycznej. Urządzenie monitoruje rozmaite aktywności ruchowe właściciela, analizuje je, prezentuje i gamifikuje. Zachęca do rywalizacji ze sobą samym lub innymi.
[1] Motywowanie. Jak to działa?
Motywowanie do ruchu zasadza się na dwóch niezależnych podejściach.
Stałe uświadamianie właścicielowi potrzeby ruchu (sygnalizowanie dziennych wyników, niewykonania "normy" ruchu i snu, drobna nagroda za wykonanie normy lub pobicie rekordu, przypominanie o potrzebie przerwania dłuższego siedzenia etc.).
Rywalizacja z samym sobą (poprzez wizualizowanie danych na wykresach oraz sygnalizowanie kolejnych osiągnięć i rekordów).
Rywalizacja w grupie lub społeczności (po decyzji dzielenia się wynikami w wyspecjalizowanych serwisach społecznościowych).
[2] Monitorowanie i stymulacja aktywności fizycznej
[1] Odpowiednio wykorzystany pomiar i rejestrowanie prostych aktywności ruchowych może zasadniczo poprawić nasze nawyki. Urządzenia mobilne mogą monitorować różne aktywności fizyczne właściciela. Otwiera to pole do stymulowania aktywności dzięki:
uświadomienia użytkownikowi poziomu jego aktywności (lub jej niedoboru!);
rywalizacji ze samym sobą o lepsze wyniki (lub co najmniej o nie pozostawanie w grupie zagrożonych niedoborem ruchu);
rywalizacji w grupach lub społecznościach wirtualnych (dzięki możliwości automatycznego publikowania własnych osiągnięć).
Jakie urządzenie?
Opaska (smartband). Może wykrywać i mierzyć liczbę kroków, schody (nie każda), jazdę na rowerze, bieg etc, a także czas różnych aktywności, snu głębokiego i płytkiego, czasem także puls. Jest poręczna, zwykle można w niej spać, pływać etc. Komunikuje się ze smartfonem, wyświetla komunikaty, smsy, osobę dzwoniącego. Dla kogo? Najstosowniejsza dla osób już zdecydowanych monitorować oraz poprawiać własną aktywność i dbać o siebie.
Smartwatch. Mieszanka opaski, cyfrowego zegarka i smartfonu w różnych proporcjach. Ma zwykle większe możliwosci niż smartband, jednak duże wymiary przeszkadza na przegubie, zwłaszcza w nocy. Rzadziej wodoodporny. Uwaga: niektóre smartwatche służą raczej jako zegarki i nie mają stosownych czujników. Dla kogo? Raczej dla miłośników nowinek technicznych, którzy są gotowi poświęcić dla nich wygodę.
Smartfon. Po wyposażeniu w stosowną aplikację może spełniać zestaw funkcji podobnych,a jak opaska. Zaleta: bezkosztowy (jeżeli masz smartfon). Wada: monitoruje cząstkowo, tylko to, co "czuje". Nie mamy go (i nie mozemy mieć) na ciele przez całą dobę. Dla kogo? Raczej dla osób, które chcą bez dodatkowych kosztów sprawdzić, czy mają ochotę monitorować własną aktywność.
[3] Co się najczęściej rejestruje?
Rejestrowanie aktywności jest prowadzone za pomocą różnych czujników:
[zawsze] ruch/położenie/przyspieszenie (G-sensory), pojedyncze lub 3D;
kroki, bieg, jazda na rowerze, sen;
[czasem] puls (na torsie lub na nadgarstku);
- tętno;
[rzadko] wysokości (altimetr);
schody, wzniesienie (tak naprawdę róznice wysokości - ciśnieniomierzem);
[czasem dodatkowo] położenia geograficznego, GPS;
- trasa.
Minimum potrzebne do skutecznego motywowania, to potrójny G-sensor i wyświetlacz liczby kroków. Warto zauważyć, że te warunki spełnia każdy smartfon.
[4] Wodoodporność i pyłoodporność - oznaczenia
System oznaczeń IP (stopień odporności) zawiera dwie cyfry (np. IP67).
Pierwsza cyfra:
5 - ochrona przed pyłem
6 - ochrona pyłoszczelna
Druga cyfra:
4 - ochrona przed bryzgami z dowolnego kierunku
5 - ochrona przed strugą wody
6 - ochrona przed silną strugą wody
7 - ochrona przed krótkotrwałym zanurzeniem do 1 m
8 - ochrona przed ciągłym zanurzeniem
Mówiąc najprościej - opaski o odporności co najmniej IP67 można nie zdejmować przez całą dobę, zaś z opaską IP68 można pływać.
Zob. też komplet informacji w Wikipedii
[5] Różne technologie czujników bardzo (różniące się jakością pomiaru i ceną)
Pedometr (licznik kroków)
Pedometry różnią się sensorami (od prostego czujnika opartego na mechanicznym wahadełku do trzyosiowego akcelerometru) oraz oprogramowaniem (lepiej lub gorzej wykrywającym chód, rozróżniające bieg, jazdę na rowerze, odfiltrowującym przypadkowe ruchy, jazdę samochodem etc.).
Najprostsze pedometry są bardzo tanie (patrz Fot. 3.), jednak nadają się wyłącznie do mierzenia liczby kroków w normalnym marszu. Trzeba je przypiąć w odpowiedniej pozycji do korpusu ciała (pionowo np. na pasku). Ponieważ zliczają różne ruchy, trzeba włączyć pomiar na początku trasy i pamiętać o zaprzestawaniu pomiaru na czas innych aktywności.
Dobry pedometr, oparty na trzyosiowym żyroskopie i dobrym oprogramowaniu potrafi dokładnie liczyć kroki niezależnie od pozycji i umiejscowienia na ciele (np. kieszeń, plecak, przegub ręki).
Fizycznie może być np:
urządzeniem przyczepianym do ubrania lub noszonym w kieszeni,
opaską na rękę,
apką dla smartfonu lub smartwatcha (każdy smartfon ma czujnik położenia).
Czasem może także (lepiej lub gorzej) wykrywać sen, osobno zliczać jazdę na rowerze.
Obudowa
Tani pedometr łatwo zgubić, zgnieść, odłamać klamrę mocującą, jest też nieodporny na wilgoć i wodę. Dobrej jakości urządzenia są odporne co najmniej na udary mechaniczne i deszcz, lub nawet pozwalają nurkować. Dobrym rozwiązaniem są silikonowe opaski na przegub, które można nosić stale - jako osobisty monitor aktywności.
Wyświetlanie i gromadzenie danych
Najtańsze pedometry są autonomiczne i mają cyfrowy wyświetlacz LCD. Droższe urządzenia komunikują się przez Bluetooth ze smartfonem. Dzięki temu dane można geromadzić w dłuższym czasie, wizualizować na wykresach w stosownej aplikacji etc. Dlatego niektóre z nich nie mają wyświetlacza. Dla dzieci zdecydowanie zaleca się modele z wyświetlaczem - lepiej motywują do ruchu dzięki szybkiej informacji zwrotnej.
[6]. Krokomierz w smartfonie
Każdy smartfon jest wyposażony w G-sensor pozwalający wykrywać ruch posiadacza (np. kroki). Oczywiście pozwala także gromadzić, przetwarzać i wizualizować dane. Zatem każdy smartfon może pracować jako krokomierz, zaś smartfony z GPS-em mogą także rejestrować i wizualizować przebytą trasę oraz takie jej parametry jak długość oraz pokonywane wzniesienia.
Przykładowe bezpłatne aplikacje:
[7] Pulsometr: jaki? Czy warto?
Co i jak?
Pulsometr (heart rate monitor, HR) mierzy puls jedną z dwóch metod:
poprzez pomiar przepływu krwi w palcu lub nadgarstku (niektóre smartfony, niektóre smartwatche i opaski na nadgarstek)
poprzez pomiar rytmu serca (opaski na tors połączone z opaską na nadgarstek lub smartwatchem).
Pierwsza metoda jest albo wygodna ale zawodna (nadgarstek), albo dość niezawodna, ale niezbyt wygodna (palec - wymaga przerwania ćwiczeń, jazdy na rowerze etc.). Można w handlu spotkać w czujniki dość rzetelne, ale także czujniki kompletnie bezwartoścowe, udające pomiar (!)
Druga metoda jest niezawodna, jednak wymaga noszenia na torsie opaski i zasadniczo nadaje się raczej dla sportowca - amatora na czas konkretnego treningu.
Po co?
Pomiar tętna podczas ćwiczeń fizycznych pozwala przede wszystkim utrzymać wysiłek fizyczny na optymalnym poziomie:
zbyt niskie - oznacza, że niewystarczająco przykładamy się do wykonywanej aktywności,
zbyt wysokie - że przekraczamy nasze możliwości (ew. nawet szkodzimy zdrowiu).
Jednym z efektów jest też rzetelne porównywanie własnych wyników w czasie (np. liczby powtórzeń ćwiczenia), co daje obraz wzrostu własnych możliwości fizycznych w efekcie regularnego treningu.