OCENA A STOPIEŃ
Warto nazywać stopnie stopniami, nie nazywać ich ocenami i oduczyć tego uczniów. Bez uzgodnienia precyzyjnych pojęć będzie trudniej wprowadzić ocenianie kształtujące.
Stopień, to miejsce na skali. Nazywanie go oceną jest mylące
- Kasiu, jaką dostałeś ocenę?
- Plus dobry.
Te jakże często słyszane słowa świadczą, że uczniowie masowo mylą pojęcia kluczowe dla kształtowania się ich motywacji. To nasza wina. W rzeczywistości Kasia dostała tylko stopień.
_____________________
Stopień to – za Słownikiem Języka Polskiego PWN – to „cyfrowa lub słowna ocena postępów ucznia”. "Słowna" oznacza w tym kontekście znormalizowane i tworzące skalę określenia (np. „dopuszczający”).
W dydaktyce ze stopniem mamy do czynienia zawsze, gdy używamy jakichkolwiek szczebli wielopunktowej skali. Skala może być cyfrowa, słowna, literowa lub symboliczna (np. 1-6, niedostateczny-celujący, 0..100%, A..D, ikony, symbole i obrazki takie jak słoneczka, chmurki etc.).
Ocena, to szerokie i złożone pojęcie
Tomku, widzę, że zrobiłeś spore postępy, ale za tę odpowiedź nie mogę ci jeszcze wstawić oceny - powiedziała pani i uśmiechnęła się do Tomka.
Myliła się! Dokonała oceny i werbalnie, i niewerbalnie. Nie postawiła mu tylko stopnia.
_____________________
Ocena, to - za Słownikiem Języka Polskiego PWN - „opinia o czymś lub o kimś dokonana w wyniku analizy”.
Jest pojęciem znacznie szerszym od stopnia (patrz wyżej).
Ocena może mieć różną postać, np.:
tekstową (taką jak np. ocena opisowa, list pochwalny, uwaga w dzienniczku, rozszerzony komentarz do pracy pisemnej itd.),
słowną (jak choćby komentarze udzielane uczniom podczas konkretnej pracy lub przy innych okazjach formalnych i nieformalnych),
niewerbalną (jest nią nawet mimowolne skrzywienie warg lub przyjazny uśmiech).
Pełna ocena opisowa (na koniec dłuższego etapu edukacji)
Oto przykład oceny opisowej pochodzącej ze szkoły podstawowej w jednym z krajów europejskich. Została zanonimizowana, ale jest autentyczna (format PDF, bez prawa do użytkowania poza tą witryną):
