[2] Refleksja nad uczeniem się
Refleksja nad procesem uczenia się
Oryginalne źródło angielskie (nigdy nie aktualizowane): http://wikieducator.org/MOSEP_Module_2
W tym module (wybierz sesję po wcześniejszym przeczytaniu wprowadzenia!)
O tym module (wprowadzenie)
Cele
nabycie umiejętności wyjaśniania, rozwijania i stosowania różnych strategii stymulacji uczniów do refleksji nad własnym procesem uczenia się i osiągniętymi postępami,
nabycie umiejętności wyjaśniania, rozwijania i stosowania różnych strategii wspierania uczniów podczas zapisu i budowania refleksji (zadawanie pytań),
zaznajomienie z odpowiednimi metodami i formatami dokumentowania refleksji,
nabycie umiejętności opracowania wskazówek pomocnych na różnych poziomach refleksji: autorefleksja, refleksja kolegów, prowadzących,
refleksja nad własną pracą i praktyką
refleksja nad sposobem, w jaki środowisko uczenia się wpływa na zdolność uczniów do stałej refleksji.
Spodziewane osiągnięcia
Po zakończeniu tego modułu uczestnicy kursu będą umieli:
przedstawić sposób rozumienia refleksji nad własnym procesem uczenia się i osiągniętymi postępami,
przedstawić sposób rozumienia zapisu i budowania refleksji (zadawanie pytań),
scharakteryzować różne poziomy refleksji: autorefleksji, refleksji kolegów, tutorów,
opisać różne sposoby zachęcania studentów do refleksji,
wykorzystać odpowiednie narzędzia, technologię w procesie refleksji.
Wprowadzenie
W Module 2 będziesz pracował razem z prowadzącym kurs nad rozwojem różnych umiejętności, które pozwolą ci na udzielenie uczniom odpowiedniego wsparcia, tak aby mogli zastanowić się nad własnym procesem uczenia się.
Istnieje wiele definicji refleksji. Przeważnie jednak ich autorzy zgadzają się, że refleksja jest aktywnym i świadomym procesem. Refleksja rozpoczyna się kiedy osoba podczas swojej pracy napotyka kwestie problemowe i próbuje je wyjaśnić. Inaczej, refleksja to aktywny proces obserwacji własnego doświadczenia w celu szczegółowej lub pobieżnej analizy pracy i jej efektów.
Refleksję można przeprowadzić w pewnym momencie pracy lub równolegle do działania zastanawiać się nad celowością i senesem podejmowanych kroków. Kluczem do refleksji jest wybór odpowiedniej perspektywy analizy własnych działań i doświadczenia. Innymi słowy należy zastanawiać się nad zdobytym doświadczeniem zamiast tylko nim żyć. Rozwój zdolności analizy własnego postępowania i ciekawość (motywów działania), pozwoli na świadome i celowe uczenie się, które jest kierowane własną pracą i życiem, a nie książkami i poradami ekspertów.
Celem refleksji jest umożliwienie uczenia się przez doświadczenie, bez względu na to, czy doświadczenie jest zdobyte podczas spotkania, uczestniczenia w projekcie, sukcesów czy porażek, dzięki kontaktom z innymi osobami, czy jest zdobyte podczas udział w wewnętrznym lub zewnętrznym wydarzeniu przed, w trakcie czy po jego realizacji.
Nauczyciele mogą wymagać od uczniów, aby prowadzili dzienniki, opracowywali raporty przedstawiające ich proces nauki, ale również powinni zachęcać uczniów do publicznych dyskusji nad zdobytym doświadczeniem oraz uczeniem się. Przed opracowywaniem ćwiczeń uczących uczniów refleksji, nauczyciele powinni przemyśleć następujące kwestie:
ćwiczenia dotyczące refleksji powinny angażować pojedynczych uczniów jak również zachęcać do wspólnych przemyśleń z rówieśnikami,
uczniowie, którzy charakteryzują się innymi stylami uczenia się mogą preferować różne rodzaje ćwiczeń. Nauczyciele/konsultanci powinni wybrać różnorodne ćwiczenia na refleksję, które zaspokoją potrzeby wszystkich uczniów.
różne typy ćwiczeń dotyczących refleksji mogą być odpowiednie na różnych poziomach zaawansowania rozwoju ePortfolio.
ćwiczenia dotyczące refleksji mogą łączyć czytanie, pisanie, działanie i cyfrową narrację (ang. digital storytelling).
Ćwiczenie 2.0.1. (15 min.)
Prowadzący przygotowuje ogólną prezentację na temat Modułu 2, zawierającą następujące treści:
wprowadzenie,
podsumowanie pracy z Modułu 1,
założenia Modułu 2,
struktura Modułu 2,
koncepcja Modułu 2,
podkreślenie roli refleksji w procesie rozwoju w ePortfolio.