Co się składa na jakość techniczną filmu wideo?

• Rozdzielczość (w pikselach, poziom x pion). To najbardziej znany parametr. Typowe rozdzielczości, to np. 

  • 480x360 (niska, popularna w starszych filmikach Youtube i bardzo starym sprzęcie nagrywającym), 

  • 800x600 (średnia, z czasów filmow DVD), 1280x720 (inaczej 720p, średnia z czasów pierwszych telewizorów HD), 

  • 1920x1080 (inaczej 2080p, HD, wysoka, dziś najpowszechniejsza w popularnym sprzęcie),

  • 3840x2160 (inaczej 4k, UltraHD); tak może filmować najnowszy sprzęt, w tym dobre smartfony i taką rozdzielczość mają nowe, bardzo duże telewizory; z uwagi na "młody" standard i bardzo duże ilości danych może sprawiać zasadnicze problemy przy edycji i przesyłaniu.

  • pamiętaj: wysoką rozdzielczość obrazu da się zawsze łatwo obniżyć za pomocą specjalistycznego oprogramowania do konwersji; podwyższanie rozdzielczości także jest  technicznie możliwe, jednak oczywiście nie spowoduje poprawy jakości obrazu.

• Aspect ratio, aspekt, format obrazu (stosunek wymiarów ekranu pion-poziom). Często dziś spotykane:

  • 4:3 (stare telewizory i monitory)

  • 16:9 lub 16:10 (szerokoekranowe telewizory lub monitory)

  • 20:10 (czyli 2:1, najnowsze, duże smartfony)

  • uwaga, ważne: aspekt wyświetlanego obrazu wideo nie wynika wprost z jego rozdzielczości(!); np. podzielenie liczby pikseli poziom/pion 480/360 to 4:3, zaś 1920/1080 to 16:9, jednak obraz w każdej rozdzielczości można wyświetlać w różnych aspect ratio; informacja o aspect ratio jest zapisywana odzielnie w nagłówku pliku wideo. Błędny aspekt oznacza zniekształcone proporcje obrazu. Da się go zmienić specjalistycznym oprogramowaniem do obróbki wideo.

• Bitrate, przepływność (kb/s, Mb/s) wyznacza jakość obrazu wideo; ogólnie: im wyższy, tym lepsza jakość, jednak ta zależy także od sposobu kodowania obrazu (różne kodeki dają różną kompresję) oraz od zawartości obrazu (wyższa zmienność czasowa i przestrzenna obrazu wymaga wyższych przepływności).

• Przeplot (interlace) lub jego brak (progressive). Istnieją formaty wideo, w których obraz jest zapisywany naprzemiennie co drugą linię poziomą. Pochodzą z czasów analogowych kamer i telewizorów CRT. Są też stosowane w telewizji satelitarnej. Nie ma żadnego uzasadnienia aby dziś stosować przeplot! Oznaczenia: 1080i (interalce - z przeplotem - na przemian 540 linii nieparzystych i 540 linii parzystych), 1080p (progressive - bez przeplotu). Analogicznie np. 720i oraz 720p. Obraz 1080i ma w rzeczywistości znacznie gorszą jakość niż 720p (jedna z kilku przyczyn: powstają widoczne "grzebienie" wynikajaące z ruchu filmowanego obiektu w poziomie między zapisem dwóch półobrazów: nieparzystego i parzystego).

• Inne - pamiętaj: wymieniliśmy tu tylko podstawowe czysto techniczne parametry cyfrowego zapisu wideo, jednak jakość techniczna zależy od wielu innych jeszcze czynników technicznych (i nie tylko technicznych). 

  • Przykład 1.: rozdzielczość optyczna obiektywu. Zapis o rozdzielczości 4K z taniego smartfonu z niskorozdzielczym obiektywem będzie miał 3840 pikseli w poziomie, jednak rozdzielczość optyczna obiektywu (liczba rozróżnialnych szczegółów) może wynosić np. nawet tylko kilkaset.

  • Przykład 2.: szumy. Małe lub bardzo małe matryce smartfonów i tanich aparatów kompaktowych generują duże szumy (większe przy niskim świetle i przy ustawionej wysokiej czułości ISO). Wysokie szumy skutecznie ograniczają praktyczą rozdzielczość obrazu oraz jego subiektywną jakość.

  • Przykład 3. porysowany lub brudny obiektyw. To zmora smartfonów. Każdy pamięta o chronieniu obiektywu aparatu/kamery (a zwykle ich obiektyw ma automatyczną osłonkę). Jednocześnie najwięksi nawet pedanci fotografii natychmiast zapominają o czystości obiektywu kiedy sięgają po smartfon. Tymczasem smartfon ma obiektyw nieosłonięty, a nierzadko wystający i nawet nie szklany a plastykowy(!). Obraz z obiektywu brudnego lub/i porysowanego traci jednak na jakości kolosalnie. Wniosek: chroń obiektyw i czyść go przed filmowaniem.

• To nie koniec. Na jakość wideo ma wpływ znacznie większa liczba parametrów technicznych aparatu. 

  • Np. autofocus. Często filmujemy obiekty ruchome. Ostrość obrazu zależy od tego, czy zmiana położenia obiektu w kadrze oraz odległości od niego przekłada się poprawnie i wystarczająco szybko na ustawienie ostrości przez mechanizm autofocus. Zwykle da się zadecydować w menu, czy autofocus ma działać bez przerwy podczas filmowania, czy też ma się fiksować po rozpoczęciu nagrania. Warto zbadać praktyczne zachowanie autofocusa w konkretnym urządzeniu, w różnych warunkach (np. im ciemniej, tym trudniej).

  • Np. system ustawiania doświetlenia obrazu. Panoramy, najazdy etc. zmieniają warunki oświetlenia sceny w trakcie ujęcia. Problemem jest czy, jak szybko i jak poprawnie system aparatu reaguje na te zmiany. Wiele aparatów pozwala wybrać sposób pomiaru światła (punktowy, wielopunktowy, centralny etc.) i zarazem silnie wpływają na reakcje aparatu na zmiany. Niektóre smartfony mają też sprzętowy HDR ustawiajacy doświetlenie oddzielnie dla różnych obszarów obrazu w czasie rzeczywistym, podczas nagrywania. Jego obecność i sposób działania także wpływa na subiektywną jakość techniczną obrazu.

• Na koniec: najważniejszy czynnik: operator. To ty filmujesz. Więcej na ten temat w odrębnym tekście porad dla mobilnych filmowców.

• Na przyszłość: sztuczna inteligencja. Dziś (rok 2018) zaczyna się nowy rozdział w fotografii i filmie. Systemy sztucznej inteligencji dopiero zaczynają trafiać do pierwszych smartfonów, jednak już pierwsze efekty zapowiadają prawdziwą rewolucję jakościową.

Każdy sprzęt (aparat, kamera, smartfon) pozwala wybrać jakość zapisu wideo (rozdzielczość, czasem także stopień kompresji). Wysoką jakość łatwo potem skonwertować na niższą nie pozbywając się możliwości pracy nad jakosścią techniczną obrazu, usuwaniem efektów drżenia rąk, kadrowania etc. Używaj zawsze wysokiej jakości nagrania. Za standard możesz uznać FullHD, 1920x1080 pikseli bez przeplotu.