Refleksja
Pojęcie słownikowe na potrzeby Podręcznika e-portfolio (MOSEP)
Refleksja indywidualna
Jeśli założymy, że refleksja wyjaśnia doświadczenia własne i innych osób, to kiwedy jest to działalność indywidualna, a kiedy zbiorowa?
Nie ma potrzeby oddzielania refleksji osobistej od refleksji zbiorowej, ponieważ w procesie uczenia się są to działania wzajemnie się uzupełniające. Na przykład, w grupie dyskusyjnej na temat refleksji indywidualnej, każda osoba przedstawia kluczowe wydarzenia i otrzymuje informację zwrotną zawierającą ich analizę, założenia, powiązania oraz pytania zmuszające do krytycznej oceny.
W przypadku zorganizowanego procesu uczenia się, każdy uczeń identyfikuje istotne wydarzenia z punktu widzenia roli jaką pełni. Następnie analizuje to grupa w procesie wspólnego uczenia się poprzez poznawanie powiązań pomiędzy punktami widzenia poszczególnych uczniów. Każda z tych refleksji jest nastawiona na osiągnięcie określonych potrzeb związanych z procesem uczenia się, ale także opiera się na zachowaniu złożonych różnic w grupie. Pomimo że obie formy refleksji koncentrują się wokół poznania doświadczeń, to każda z nich rodzi różne typy pytań.
Te typy pytań, które wynikają z refleksji nastawionej na doświadczenia osobiste, zmierzają w stronę rozwoju myślenia, podczas gdy refleksja skupiająca się wokół wspólnej pracy, często rodzi pytania dotyczące powiązania działań z wartościami i celami organizacji (więcej informacji o ewaluacji w Module 4).
Sztuka efektywnej refleksji
Sztuka efektywnego nauczania opiera się w dużym stopniu na umiejętności krytycznej refleksji.
Dla efektywnie pracującego nauczyciela każda możliwość instruktażu i interakcji z uczniami jest okazją do ciągłego udoskonalania, ewaluacji i wzbogacania sposobu rozumienia własnych doświadczeń.
Nauczyciel jest odpowiedzialny za wykształcenie nawyku refleksji u w procesie uczenia się. Uczenie się przez doświadczenie jest jednym z najprostszych i najbardziej efektywnych sposobów osiągnięcia celów. Nauczyciele mogą wymagać od uczniów prowadzenia dzienników lub udziału w publicznych dyskusjach dotyczących różnych wydarzeń takich, jak spotkania, projekty a nawet osobiste relacje. Nauczyciele muszą wziąć pod uwagę, że ich uczniowie charakteryzują się odmiennymi stylami uczenia się, mają różne zainteresowaniami i potrzeby.