ETAPY E-PORTFOLIO. E-PORTFOLIO JAKO PROCES
W metodzie ePortfolio należy rozróżnić dwie fazy:
Pięcioetapowy proces wdrażania ePortfolio (patrz niżej),
ciągły, trójfazowy cykl pracy nad już wdrożonym ePortfolio.
[I] Pięcioetapowy proces wdrażania e-portfolio
1. Definiowanie (planowanie celów i kontekstów ePortfolio)
Przy planowaniu należy uwzględnić między innymi:
cele i spodziewane efekty, także z perspektywy ucznia (to ważne!)
konteksty edukacyjne (ramy, normy do spełnienia, ocenianie,...)
konteksty technologiczne (dostępny sprzęt, oprogramowanie, serwisy, miejsce i sposób przechowywania i udostępniania, ew. dostępne finanse, kompetencje techniczne posiadane/rozwijane,...)
2. Gromadzenie i selekcjonowanie (artefaktów)
Etap tłumaczony niekiedy jako "ePortfolio robocze"
Tworzenie elektronicznych artefaktów:
zdjęcia lub filmiki wideo (sytuacja, występ, wytwór)
zdjęcia lub skanningi (dokument, świadectwo)
opisy (wydarzenia, osiągnięcia, umiejętności,…)
Kolekcjonowanie;
Selekcjonowanie;
Klasyfikowanie.
Robocze ePortfolio, to:
kolekcja cyfrowych obiektów demonstrujących doświadczenia, osiągnięcia i dowody związane z umiejętnościami i kompetencjami jego lub (w przypadku uczniów) także procesem uczenia się;
system utrwalania doświadczeń związanych z uczeniem się organizowany wokół gromadzenia cyfrowych artefaktów.
3. Refleksja (refleksja, autorefleksja, informacja zwrotna - feedback)
Etap tłumaczony niekiedy jako "ePortfolio refleksyjne"
Tak naprawdę to właśnie jest kluczowy element procesu ePortfolio.
To tu uczniowie rozwijają swoje umiejętności refleksji i autorefleksji.
W naszej tradycji edukacyjnej słabo zakorzenione jest świadome i systemowe nauczanie w tym zakresie, dlatego my sami często nie dysponujemy wystarczająco profesjonalnym warsztatem (patrz Uwagi praktyczne).
Uwagi praktyczne
Jeżeli nie wiesz od czego zacząć, to pewnie najlepiej będzie zastosować na początek najprostsze schematy refleksji, np.
3W (What? - So What? - Now What?)
iKWL (I Know - I Wonder - I Learned)
Więcej na ten temat znajdziesz w dziale Samoocena, ocena wzajemna i refleksja
4. Strukturalizacja (tworzenie struktur: połączenia, powiązania, ścieżki, drogi rozwoju)
Etap tłumaczony niekiedy jako "ePortfolio strukturalne"
Ten etap oznacza wyszukiwanie i tworzenie (na podstawie zbioru zgromadzonych artefaktów):
zależności między elementami,
ścieżek,
powiązań,
zastosowań.
Etap strukturalizacji łączy w jedną całość nauczanie, uczenie się, ocenianie, rozwój osobisty i profesjonalny. Jest potencjalnie bardzo efektywny i prorozwojowy.
Uwagi praktyczne: wymaga udostępniania zgromadzonych artefaktów określonym osobom i grupom jako podstawy do dyskusji i pozyskiwania informacji zwrotnej.
5. Prezentacja (prezentacja [lub/oraz publikacja] wybranych celowo podzbiorów)
Etap tłumaczony niekiedy jako "ePortfolio prezentacyjne"
To właśnie jest eProtfolio traktowane jako produkt.
ePortfolia, które możesz gdzieś znaleźć w Sieci i obejrzeć, to właśnie ePortfolia prezentacyjne, czyli produkty procesu ePortfolio.
Należy pamiętać, że w metodzie ePortfolio produkt jest dynamiczny. Jest przekrojem, logicznie uporządkowanym podzbiorem opisanych artefaktów.
jest dobierany dla konkretnego kontekstu, odbiorcy, zastosowania;
ulega stałym zmianom i ulepszeniom w czasie.
Prezentacyjne ePortfolio, to kolekcja autentycznych, różnorodnych, wybranych z szerszego zbioru dowodów i przykładów, reprezentujących to, czego właściciel (tu: uczeń) nauczył się w przeciągu dłuższego czasu, czego jest świadom i co wybrał do zaprezentowania konkretnemu odbiorcy lub szerszej grupie odbiorców w określonym celu i w konkretnym zastosowaniu.
Zwykle owe dowody i przykłady są skategoryzowane, opisane, opatrzone refleksjami.
Słowa kluczowe: odbiorca, CV, wyciąg, selekcja, refleksja sumująca, podsumowanie, walidacja, ewaluacja, informacja zwrotna, ocena jakości i efektywności, wzajemna ocena.
[II] TRÓJFAZOWY CYKL PRACY NAD E-PORTFOLIO
Dobrze przygotowane i wdrożone ePortfolio - nigdy się nie kończy. Rozwija się wraz ze swoim właścicielem.
Jeżeli na początku trzyletniego cyklu kształcenia naszych uczniów podjęliśmy wysiłek przeprowadzenia ich przez proces wdrażania ePortfolio, niewiele teraz trzeba, żeby jego motywacyjna siła trwała i rosła.
